In een bovenzaal van Grand Café Beekman & Beekman in Deurne verzamelde zich een groep betrokken burgers voor het politiek café van De Nieuwe Denktank. Die avond stonden op de agenda: stikstof, onteigening en perspectief voor boeren. Door DND-voorzitter Robert Kamphuis werden de aanwezigen welkom geheten. Hij vertelde dat de denktank een burgerinitiatief is dat het debat in het politieke midden en van onderop wil voeden met nieuwe ideeën. Daarvoor kan DND alle mogelijke steun gebruiken. Kamphuis prees het stikstofrapport van de denktank aan als ideaal cadeau voor onder de kerstboom en kondigde aan dat pensioen het volgende onderzoeksonderwerp is.
Co-auteur van het rapport Quinten Pluymaekers vergeleek het stikstofdebat met dat over het nieuwe pensioenstelsel. Beide zakken weg in een ‘bureaucratisch moeras’ dat gedomineerd wordt door beeldvorming en modellen. Met de werkelijkheid hebben de stikstofsommen van het kabinet weinig te maken. Pluymaekers: ‘De stikstofnormen voor vergunningen zijn onmeetbaar met het huidige model. Er kan net zo goed met een dobbelsteen gegooid worden om te bepalen of iets wel of niet mag’.
Hij betoogde dat het huidige blindstaren op stikstof in het natuurbeleid grote onvoorziene consequenties zal hebben. ‘Het is alsof de hele zorg wordt ingericht op het wegwerken van de wachtlijsten voor knieoperaties. Dat is op zich fijn voor mensen met een kapotte knie, maar als daardoor de wachttijden en kwaliteit voor alle andere behandelingen mislopen, zouden we dat zorgbeleid ook herzien’. Toch ontbreekt die logica in het stikstofbeleid. Als we zo doorgaan trekken biologische boeren die in balans met de natuur werken aan het korte eind tegenover megastallen waar dieren nooit het daglicht zien, legde Pluymaekers uit. ‘We kunnen boeren alleen perspectief bieden als we de verkeerde fundamenten van het modeldenken bij het grofvuil zetten en een bredere visie op natuur en landbouw ontwikkelen dan alleen een die gefixeerd is op stikstof’.
In de zaal zaten verschillende landbouwers en veehouders die zich goed in het verhaal van De Nieuwe Denktank konden herkennen. Uit hun verhalen en vragen sprak veel betrokkenheid en onrust. De aanwezigen spraken over de grote onzekerheid voor boerenfamilies die niet weten of ze hun bedrijf in de Peel nog voort kunnen zetten. Naast verlies voor individuele ondernemers kwam ook naar voren dat mogelijke onteigening een bedreiging is voor de plattelandsgemeenschappen in dit deel van Brabant.
De vraag aan De Nieuwe Denktank was vooral wat eraan gedaan kon worden. Was het stikstofbeleid niet vooral de schuld van Brussel? Pluymaekers legde in discussie met de zaal uit dat Nederland het enige land binnen de EU is met een stikstofcrisis. De EU vraagt helemaal niet om de maatregelen die het kabinet nu neemt. Dat laat zien dat we hier in Nederland de impasse moeten doorbreken en zélf het roer om moeten gooien. DND werkt op dit moment aan modelwetgeving om PAS-melders te legaliseren. Zo bieden we boerenfamilies perspectief.
Het verhaal van De Nieuwe Denktank viel in Deurne in vruchtbare aarde. Er is een nieuwe aanpak nodig van het stikstofbeleid om boeren en hun gemeenschappen lucht te geven en uitzicht op een duurzame toekomst te bieden. Daar blijft De Nieuwe Denktank aan werken en daarvoor kunnen we uw hulp zeker gebruiken in de vorm van een gift of met het verder verspreiden van ons verhaal!