BOEKRECENSIE
Titel: Te goed geregeld
Auteur: Chris van der Heijden
29 augustus 2019 | 208 pagina’s
Samenvatting:
De overorganisatie van Nederland
In Te goed geregeld zet Chris van der Heijden in heldere taal de problematiek van een doorgeslagen regelcultuur op een rij en beargumenteert hij overtuigend wat de belangrijkste voorwaarden voor een broodnodige verandering zijn.
Al in de zeventiende eeuw viel het buitenlandse bezoekers op hoe goed Nederland zijn zaakjes geregeld had. Deze goede organisatie van de samenleving bereikte aan het begin van de 21e eeuw – mede door moderne middelen als digitalisering – een ongekend hoogtepunt. Tegelijkertijd wordt hierover in de (geestelijke) gezondheidszorg, het onderwijs, de jeugdzorg en elders hartgrondig geklaagd. Zijn we doorgeslagen in onze drang tot regelen, structureren en ordenen? Gestandaardiseerde digitale formulieren en netwerken van regels en formules hebben ertoe geleid dat men zich gereduceerd voelt tot een nummer. Het resultaat van deze klachten is veelal dat men de zaak nóg beter probeert te regelen – meer van hetzelfde dus, waarmee de bestaande situatie vaak nog verder verergert.
RECENSIE
Afgelopen weekend haalde het radioprogramma Pointer het nog aan: de achterhaalde criteria die sommigen gemeenten gebruiken om te beoordelen of iemand ontvankelijk is voor bijstandsfraude. De ‘bijstandsfraudebingokaart’ noemden ze het. Een gestandaardiseerd lijstje met criteria, waardoor iemand automatisch benoemd wordt als mogelijke fraudeur, zonder dat er überhaupt ooit een mens naar heeft gekeken. Het boek staat vol met vergelijkbare voorbeelden.
De vraag is: hoe kom je weer uit zo’n benarde bureaucratische situatie? De auteur beschrijft dat dat eigenlijk niet lukt. Organisaties verschuilen zich bij het helpen van het individu achter regelgeving voor het collectief. Zo werden na problemen met diplomering bij Hogeschool INHolland, de controlemechanismen op hogescholen en universiteiten aangetrokken. De examencommissie moest strenger gaan controleren, maar niemand controleert de examencommissie. Zij kunnen zich daarnaast ook weer verschuilen achter de AVG-regelgeving en zo verdwaalt – in dit geval de student – tussen het kastje en de muur.
Dit boek is voor iedereen die begrijpt dat mensen niet altijd in een hokje passen. Het is vlot en goed leesbaar geschreven en leest zo makkelijk weg, dat je bij het lezen helemaal meegesleept wordt in de bureaucratie van het beschreven probleem.